Spalionica životinjskog otpada zgrće novac po partijskoj liniji

Privatna spalionica životinjskog otpada iz Vrbasa, koja je u vlasništvu firme "Eko vet" iz Novog Sada, nastavlja nesmetano da radi, uprkos tome što se lokalni ekolozi bune zbog zagađenja i uprkos pisanju medija o tome da opštine u Vojvodini sa njom zaključuju ugovore kao po komandi, zbog jasnih indicija da je firma u vezi sa vladajućom Srpskom naprednom strankom (SNS).

Tako je, na primer, opština Srbobran "Eko vet plusu" platila za spaljivanje životinjskog otpada čak devet puta više nego što u te svrhe izdvaja glavni grad Beograd: maleni Srbobran za te svrhe je izdvojio devet miliona dinara. Srbobran je inače deset puta manji od Beograda.

Slična, drastično veća sredstva, izdvojile su u ovoj godini i opštine Bački Petrovac, Bečej, Bačka Palanka...

Sve u svemu, od kraja 2017. godine, kada je "Eko vet plus" osnovan, gotovo polovina opština u Vojvodini je s njima potpisala ugovore o spaljivanju životinjskog otpada.

Istovremeno, opštine su raskidale ugovore sa državnim kafilerijama, koje su drastično jeftinije i koje imaju daleko veće kapacitete od skromnog "Eko vet plusa".

U svim opštinama u kojima se pojavljivao na konkursima za javne nabavke, "Eko vet plus" se javljao kao jedini ponuđač.

U državnim kafilerijama nisu želeli da zvanično komentarišu tu činjenicu. Na pitanje zašto su se povukli, nezvaničan odgovor je bio: "Pa svima je jasno zašto, nemojte da se pravimo ludi..."

Programski direktor organizacije Transparentnost Srbija Nemanja Nenadić rekao je agenciji Beta da u vezi sa odabirom ponuđača na javnim nabavkama, nije sporno da pored veterinarskih ustanova koje su u državnom vlasništvu, postoje i privatne firme koje će pružati te usluge, i nije sporno da opština na kraju odabere privatnu firmu ako bi ponude bile povoljnije od onih koje daje privatna firma "Eko vet plus".

"Međutim, kada se državne veterinarske ustanove uopšte ne jave na raspisanu javnu nabavku, a cena usluga privatne firme bude skuplja od onoga što su opštine plaćale ranije, to je jasan signal da postoji nedozvoljeno dogovaranje i da preti šteta javnim sredstvima. U konkretnom slučaju, s obzirom na njihova zakonska ovlašćenja, ove javne nabavke bi, i to što pre, morala da proveri Komisija za zaštitu konkurencije, Uprava za javne nabavke, kao i da Državna revizorska institucija ovo pitanje uključi u svoje planove", naveo je Nenadić.

Prema njegovim rečima, ukoliko za odluke javnih veterinarskih ustanova da ne učestvuju u ovim javnim nabavkama ne postoje neki zaista uverljivi i relevantni razlozi, to bi bio razlog da i tužilaštvo ispita da li je počinjeno krivično delo.

Nenadić je naveo da, sa stanovišta upravljanja javnim finansijama i sprovođenja Zakona o javnim nabavkama, u ovom slučaju može biti sporno nekoliko stvari.

"Pre svega, to je pitanje da li su vojvođanske opštine pravilno procenile svoje potrebe za spaljivanjem životinjskog otpada pre nego što su ušle u postupak nabavke, ili su za tu namenu odvojile u budžetu više novca nego što je realno potrebno. Za planiranje budžeta u vezi sa svakom, pa i ovom tačkom, morala bi da postoji odgovarajuća dokumentacija, a sumnje da je reč o nameštanju posla bi moglo da podstakne bilo odsustvo analiza, bilo značajno povećanje vrednosti nabavke u odnosu na ranije godine", kazao je Nenadić.

"Eko vet plus" je za godinu dana promenio tri formalna vlasnika, i svi oni su, prema pisanju Vojvođanskog istraživačko-analitičkog centra (VOICE), povezani sa SNS-om.

Iako je "Eko vet plus" ostvario prihod veći od milion evra, javnosti su do sada ostale nepoznate količine prikupljenih i spaljenih životinjskih leševa.

Radove na izgradnji spalionice krajem 2017. godine obilazio je i visoki funkcioner SNS-a i zamenik novosadskog gradonačelnika Srđan Kružević, čime je dodatno pojačana sumnja da je reč o partijskom preduzeću.

Iste godine je i Komisija Uprave za veterinu pri Ministarstvu poljoprivrede izdala rešenje o ispunjenosti veterinarsko-sanitarnih uslova objekta za spaljivanje, pre nego što je on i izgrađen.

Kada je potencijalno zagađenje u pitanju, Ekološki pokret Vrbas podneo je nedavno predstavku na javnu raspravu o Studiji uticaja na životnu sredinu spalionice životinjskog otpada "Eko-vet plus", koja je najavila da će u narednom periodu više od sedam puta povećati svoj kapacitet, sa 900 na 7.000 kilograma na dan.

Sporna studija nije objavljena na zvaničnom sajtu opštine Vrbas, a novinarima je ponuđena samo na uvid.